Wykusz – tradycyjny detal w nowoczesnym domu
Charakter współczesnych elewacji domów jednorodzinnych często buduje mariaż historii i współczesności. Zazwyczaj zakorzenione w tradycji detale architektoniczne budynków są stosowane w wariantach pozbawionych zdobień, także ich kształt jest znacznie prostszy niż w elementach stosowanych w przeszłości. W przypadku wykusza także można zauważyć jak nastąpiło uproszczenie jego formy. To detal, który zarówno w swojej tradycyjnej, jak i nowoczesnej wersji stwarza wiele możliwości architektonicznych oraz funkcjonalnych. Wykusz rozbija zwartą formę domu i sprawia, że wydaje się on znacznie lżejszy. Wpisany w bryłę budynku przyciąga uwagę i nadaje mu klimat, może stać się jego wizytówką – elementem wyróżniającym dom spośród innych.
Wykusz – detal z historią
Ten niezwykle ozdobny detal architektoniczny to wystający z lica elewacji fragment budynku, który wywodzi się z Bliskiego Wschodu. Nadwieszony powyżej parteru na wysokości jednej lub kilku kondygnacji, zazwyczaj wsparty był na wspornikach, z oknami lub otworami strzelniczymi, nakryty osobnym daszkiem. Po wyprawach krzyżowych pojawił się w średniowiecznej Europie w architekturze obronnej. Pod koniec epoki aż do współczesności jest stosowany głównie w architekturze świeckiej. W średniowieczu często umieszczano w stworzonej przez niego wnęce toaletę. Dzisiaj świetnie prezentuje się we współczesnym designie. Spełnia istotne dla niego funkcje – daje poczucie przestrzeni, poszerza przylegające wnętrze oraz je doświetla.
Wykusz to forma architektoniczna wystająca poza ścianę budynku
Wykusz – miejsce na elewacji
W przeszłości wykusz chętnie stosowano na elewacji wejściowej – dzięki temu, że okna umieszcza się na każdej ze ścian wykusza, poszerzał gospodarzom pole widzenia. Dzisiaj równie często wzbogaca się nim elewacje boczne. Warto jednak nie nadużywać tego detalu – wystarczy jeden wykusz na ścianie domu, nadmiar tego rodzaju detali może wprowadzać dysharmonię i prowadzić do chaosu. Klasyczny, nadwieszony wykusz coraz częściej występuje jako fragment zlicowany ze ścianą fundamentową (ryzalit). Najprostszy ma zazwyczaj kształt prostokąta. W domach nawiązujących stylem do tradycyjnej architektury często stosuje się również o ściętych lub łukowych narożach. Współczesna wersja wykusza, która zdobi niejeden dom o prostej bryle, zazwyczaj ma formę bardzo uproszczoną – często przyjmuje kształt prostopadłościanu przekrytego stropodachem. Tego rodzaju wykusz sprawia, że dom odbieramy jako nowoczesny. Zadaszenie ma bowiem niebagatelny na to, jak będzie się on prezentował na elewacji. Może ono przybierać różne formy, które często powtarzają kształt dachu domu lub kąt nachylenia jego połaci. Dach wykusza zawsze najlepiej się prezentuje, gdy do jego wykończenia wykorzystano ten sam materiał pokryciowy, którego użyto na dach domu. Spotykanym rozwiązaniem jest również umieszczenie nad wykuszem balkonu, razem tworzą dominantę ściany. Można też go schować pod wysunięty okap dachu budynku. Bardzo ciekawie wyglądają wykusze w całości przeszklone – takie rozwiązanie inspiruje do zaaranżowania w nim ogrodu zimowego. Wpływ na to jak będzie się prezentował wykusz na ścianach domu, ma również sposób jego wykończenia. Obecność tego detalu architektonicznego na elewacji można podkreślić kolorem tynku lub farby. Często też do wykończenia jego ścian stosuje się drewno, klinkier lub płytki kamienne.
Kącik wypoczynkowy w wykuszu
Wykusz we wnętrzu domu
Wystający z lica elewacji wykusz poszerza przylegające wnętrze i może stać się ośrodkiem dekoracji pomieszczenia. Dawniej w wykuszu usytuowanym w zacisznym miejscu domu umieszczano wygodne siedziska nawet dla kilku osób zachęcające do odpoczynku i kontemplowania otoczenia. Również dzisiaj wykusz to doskonałe miejsce na kącik wypoczynkowy – dobrze doświetlony światłem dziennym sprzyja lekturom i wygodnemu odpoczynkowi. Dlatego poza kanapą warto w bliskości wykusza postawić regały z książkami. Jednak dzisiaj najczęściej projektuje się wykusz w domu, by ulokować w nim jadalnię – jasna nasłoneczniona przestrzeń to idealne miejsce na stół. Jadalnia w wykuszu poprzez wydzieloną jego ścianami przestrzeń może być jednocześnie kameralna, a dzięki dużym przeszkleniom otwarta na otoczenie, które staje się elementem jej aranżacji. Jeśli wykusz jest elementem salonu, warto rozważyć usytuowanie w nim strefy wypoczynku. W zależności od wielkości przestrzeni jaką dysponujemy oprócz wygodnej kanapy warto, by znalazły się w niej podnóżki, fotel oraz stolik kawowy. Niezbędnym elementem będzie także lampa stołowa lub podłogowa.
zdjęcia: fotolia.com