Wybór pokrycia dachowego
POKRYCIA LEKKIE
Nie wymagają solidniejszej konstrukcji dachu, co pozwala oszczędzić na koszcie więźby. Do najlżejszych należą pokrycia blaszane. Bardzo popularne są także dachówki bitumiczne - materiał tani, łatwy w układaniu i konkurencyjny cenowo.
Materiały bitumiczne
Do tej grupy pokryć dachowych należą dachówki bitumiczne (zwane też gontami), faliste płyty bitumiczne oraz papy. Do ich produkcji stosuje się materiał pochodzenia organicznego - masę bitumiczną. Stanowi ona izolację przeciwwilgociową - im grubsza jej warstwa, tym szczelniejsze pokrycie. Pokrycia te są lekkie, trwałe, łatwe w montażu i odporne na uszkodzenia. Są przy tym tanie.
Dachówki - są to prostokątne pasy o długości ok. l m i szer. 30-35 cm. Dolne krawędzie wykrojone są w kształty np. trójkąta, prostokąta, trapezu lub łuski.
Rdzeń dachówki stanowi włóknina szklana lub mieszanka włókniny szklanej i tworzywa sztucznego - ognioodporna i wytrzymała na rozciąganie. Włóknina z obu stron pokryta jest masą bitumiczną, która zapobiega przedostawaniu się przez dachówkę wilgoci. Warstwę wierzchnią zaś tworzy posypka mineralna - z pokruszonego granulatu bazaltowego lub łupka kamiennego. Posypka nadaje dachówce barwę i fakturę oraz chroni ją przed promieniami UV. Od spodu dachówka zabezpieczona jest posypką piaskową lub specjalną folią. Są także dachówki pokrywane miedzią.
Do dachówek bitumicznych produkowane są specjalne elementy wykańczające.
Dachówki bitumiczne są odporne na czynniki atmosferyczne, nienasiąkliwe, giętkie, elastyczne i dobrze tłumią dźwięk kropli deszczu. Trwałość pokrycia jest obliczana na 30-50 lat. W dachówkach samowulkanizujących pasy materiału od spodu pokryte są klejem bitumicznym, osłoniętym na czas transportu folią. Przed ułożeniem pokrycia zabezpieczenie zdejmuje się, a klej pod wpływem nagrzewania się od promieni słonecznych rozpuszcza się i skleja ze sobą dachówki.
Najwięcej jest dachówek w odcieniach czerwieni, brązu, zieleni i szarości, ale też są niebieskie, grafitowe i czarne. W tych kolorach można też kupić elementy uzupełniające: wywietrzniki umożliwiające wentylację dachu i listwy okapowe z PVC.
Płyty faliste - odporne na szkodliwe działanie czynników atmosferycznych, w tym promieniowanie UV, nie odbarwiają się, nie kruszą i mają wysoką izolacyjność akustyczną, a ich trwałość określa się na ok. 20 lat.
Bitumiczne płyty faliste są bardzo trwałe, ale lubi się na nich osiedlać mech.
Barwione w masie i utwardzane żywicą płyty nie łuszczą się i nie blakną. Różnią się wysokością i szerokością fali. Najczęściej spotykane kolory to: brązowy, zielony, czerwony, czarny.
Producenci oferują elementy uzupełniające i akcesoria: gąsiory, wywietrzniki, listwy okapowe itp. Można też kupić przezroczystą płytę z poliwęgalnu, o identycznych przetłoczeniach jak płyta bitumiczna, która umożliwia dopływ światła dziennego do pomieszczeń na poddaszu.
Papy zgrzewalne - nośna warstwa środkowa (osnowa) wykonana jest z tkaniny poliestrowej lub szklanej, niewchłaniającej wilgoci i odpornej na butwienie, z obu stron pokrytej bitumem. Niektórzy producenci łączą tkaninę poliestrową z welonem z włókien szklanych. Osnowa zespolona jest z materiałem bitumicznym, co zapobiega zmianom kształtu pokrycia pod wpływem temperatury i wilgoci, zapewnia także odporność mechaniczną papy, przeciwdziała jej rozerwaniu podczas układania i pod wpływem ruchów podłoża. Powierzchnia licowa papy pokryta jest gruboziarnistą posypką, chroniącą przed promieniowaniem słonecznym, wiatrem, deszczem, wahaniami temperatury i rozmiękczaniem. Najczęściej stosowane posypki to piasek kwarcowy, naturalny lub barwiony łupek i ceramizowany granulat bazaltowy. Posypki mają różne kolory - standardowy to szary, zielony, czerwony, brązowy i czarny.
Papy zgrzewalne wierzchniego krycia wystarczają jako pokrycie dachu.
Istotnym parametrem jest gramatura papy, określająca ciężar użytej osnowy na 1 m² wyrobu. Im wyższa gramatura, tym lepiej.
Papa po podgrzaniu spodniej warstwy palnikiem gazowym łatwo przykleja się do podłoża. Na rynku dostępne są również papy samoprzylepne, które przyklejają się do podłoża pod własnym ciężarem.
Ocynkowane blachy to jedno z tańszych pokryć.
Blachy i blachodachówki
Blachy pokrywane są powłokami ochronnymi, zabezpieczającymi je przed szkodliwym wpływem czynników atmosferycznych, korozją i zarysowaniem. Sprzedawane są w dużych arkuszach, zatem łatwiej i szybciej się je układa. Wielu producentów oferuje przygotowanie materiału pod wymiar, co znacznie ogranicza powstawanie odpadów.
Stal - stosuje się blachy zabezpieczane warstwami ochronnymi, zwiększającymi ich trwałość. Najpopularniejsze są pokrycia z blachy obustronnie ocynkowanej, głównie ze względu na niską cenę. Są to głównie blachy płaskie. Produkuje się także blachy stalowe galwanizowane alucynkiem (stopem aluminium, cynku i krzemu), których zewnętrzną warstwę stanowi lakier poliestrowy, chroniący przed działaniem promieniowania UV. Innym rodzajem wykończenia jest posypka mineralna z drobnoziarnistego kruszywa skalnego, pokrytego żywicą akrylową z dodatkiem środków grzybobójczych. Blacha taka dobrze tłumi dźwięk kropli deszczu, zbytnio się nie nagrzewa i jest odporna na porastanie mchem i glonami.
Trwałość pokryć z blachy stalowej określa się na 30-50 lat, zależnie od rodzaju wykończenia.
Miedź - najtrwalsze ze znanych pokryć dachowych (ale i bardzo drogie); może wytrzymać nawet 300 lat. Blacha pod wpływem wilgoci pokrywa się patyną w zielonkawym kolorze. Produkowane są także blachy patynowane, po to aby dach z upływem czasu nie zmienił wyglądu.
Aluminium - pokrycia są lekkie, łatwe w obróbce i odporne korozję. Aluminium jest powlekane ochronną warstwą pasywacyjną, a następnie od spodu lakierem epoksydowym, z wierzchu natomiast barwną powłoką poliestrową, odporną na działanie promieniowania UV.
Cynk - trwałość tych pokryć ocenia się na 50 lat. Również w tym przypadku stosowane są powłoki ochronne, zwiększające trwałość blachy. Dostępne są też blachy cynkowo-tytanowe - znacznie trwalsze, ale dużo droższe.
Blacha wytłaczana w kształty dachówek znakomicie imituje materiał ceramiczny.
Powłoki ochronne - obecnie w większości tych pokryć blacha stanowi jedynie rdzeń produktu. Jest ona następnie pokrywany wieloma warstwami ochronnymi, które nie tylko zabezpieczają pokrycie przed korozją, szkodliwym działaniem promieniowania UV, opadami i zarysowaniem, ale także pełnią funkcję dekoracyjną. Najczęściej stosowane są: poliester (odporny na działanie promieniowania UV, korozję i zarysowania), PVF2 (bardziej niż poliester odporny na korozję, zarysowania i blaknięcie), plastizol (bardzo odporny na korozję i zarysowania, mniej na blaknięcie), pural (bardzo odporny na korozję i działanie promieniowania UV, trochę mniej na zarysowania). Blachy powlekane są dostępne m.in. w kolorach: czerwonym, brązowym, żółtym, szarym, zielonym, niebieskim, grafitowym, czarnym.
Elementy uzupełniające - są to: gąsiory, stopnie systemowe i podesty kominiarskie, płotki przeciwśnieżne elementy, kołnierze, wyprofilowane pasy obróbek blacharskich itp. Większość producentów oferuje wszystkie elementy i akcesoria potrzebne do pokrycia dachu. Niektórzy zaś wytwarzają również systemy rynnowe w tych samych kolorach, co pokrycia dachów.
Blachy płaskie - sprzedawane są w arkuszach o szerokości 100-125 cm i długości 2 m oraz w rolkach szerokości 61-67 cm. Układa się na deskowaniu i najczęściej łączy na tzw. rąbek stojący, który powstaje z wywinięcia arkuszy. Z blach płaskich wykonuje się również płytki dachowe w kształcie prostokątów i rombów, które po ułożeniu przypominają łuskę.
Blachy wytłaczane - w tej grupie są blachy trapezowe oraz blachodachówki. Wytłoczenia zwiększają sztywność arkusza i kompensują wydłużenia termiczne. Wysokość wytłoczenia w blachach trapezowych wynosi zazwyczaj 18-115 mm, a w blachodachówkach - 37-57 mm. Im wyższa fala, tym arkusze są sztywniejsze i mniej podatne na odkształcenia. Blachodachówki sprzedawane są w arkuszach, przy czym niemal każdy producent oferuje inne standardowe wymiary.
System dachowy odporny na ogień: 1 – podłoże betonowe, 2 – papa asfaltowa zgrzewalna podkładowa LEMBIT O P-V70 S30, 3 – papa asfaltowa zgrzewalna wierzchniego krycia LEMBIT NRO.
Co wybrać
Blachy nadają się do krycia dachów o nachyleniu do 90° (blachy płaskie stosuje się do dużych połaci i o niewielkim nachyleniu). W zimie zalegający śnieg trzeba zmiatać miękką szczotką, aby jego ciężar nie odkształcił blachy. Pokrycie właściwie nie wymaga konserwacji.
Zadrapania i rysy maluje się farbą renowacyjną. Raz na kilka lat warto dach umyć wodą, polewając go od kalenicy w dół (blachodachówek nie wolno szorować!).
Dachówkami bitumicznymi można pokrywać dachy o kącie nachylenia 12°-90°. Jeśli powstaną uszkodzenia, elementy wycina się i wkleja nowy fragment pokrycia.
Konserwacja dachu pokrytego dachówkami bitumicznymi sprowadza się do usuwania liści czy gałęzi naniesionych przez wiatr i umycia go silnym strumieniem wody.
Falistymi płytami bitumicznymi można pokrywać dachy o nachyleniu połaci 5°-90° oraz łukowe o promieniu krzywizny 5-9 m.
Waga pokryć lekkich
- blacha aluminiowa - 1,7-3 kg/m2;
- blacha stalowa - 4,3-5,1 kg/m2;
- blacha cynkowa - 4,5-5,8 kg/m2;
- papy zgrzewalne - 4-6 kg/m2;
- blacha miedziana - ok. 5 kg/m2;
- blacha stalowa z posypką mineralną - ok. 7 kg/m2;
- dachówki bitumiczne - 8-13 kg/m2;
- płytki włóknisto-cementowe - 13-20 kg/m2.