Nowoczesne dachowe pokrycia bitumiczne – dachówki bitumiczne, płyty faliste, papy zgrzewalne
Do grupy bitumicznych pokryć dachowych należą dachówki bitumiczne, faliste płyty bitumiczne oraz papy. Do ich produkcji stosuje się materiał pochodzenia organicznego – wodoszczelną masę bitumiczną (asfaltową). Stanowi ona izolację przeciwwilgociową – im grubsza jej warstwa, tym szczelniejsze pokrycie. Poza tym pokrycia te są lekkie, trwałe i odporne na uszkodzenia. 1 m² pokrycia dachu dachówkami bitumicznymi wynosi 8-13 kg. Grubość pap zgrzewalnych wynosi 4-5 mm, a 1 m² pokrycia waży 4-6 kg. Dachówkami bitumicznymi można pokrywać dachy o kącie nachylenia 12-90°. Falistymi płytami bitumicznymi można pokrywać dachy o nachyleniu połaci 5-90° oraz łukowe o promieniu krzywizny 5-9 m. Za wady pokryć bitumicznych uważa się konieczność wykonania pełnego deskowania, ich palność, a także stosunkowo niewielką trwałość szacowaną na 10-40 lat. Jednak pamiętajmy, że współczesne pokrycia są ciągle udoskonalane i charakteryzują się coraz lepszymi właściwości. I co ważne, ładnie wyglądają.
Dachówki bitumiczne to materiał bardzo atrakcyjny – zarówno z punktu widzenia estetyki, jak i względów praktycznych
Dachówki bitumiczne
Dachówki bitumiczne – znane także jako gonty bitumiczne – to prostokątne pasy długości ok. 1 m i szerokości 30-35 cm. Dolne krawędzie pasów wykrojone są w różne kształty, np. trójkąta, prostokąta, trapezu lub łuski. Wycięcia te decydują o wyglądzie gotowego dachu. Rdzeń dachówki bitumicznej stanowi włóknina szklana lub mieszanka włókniny szklanej i tworzywa sztucznego – ognioodporna i wytrzymała na rozciąganie. Włóknina z obu stron pokryta jest masą bitumiczną, która zapobiega przedostawaniu się wilgoci przez dachówkę. Warstwę wierzchnią tworzy posypka mineralna – z pokruszonego granulatu bazaltowego lub łupka kamiennego. Posypka nadaje dachówce barwę i fakturę oraz chroni ją przed promieniami UV. Od spodu dachówki bitumiczne zabezpieczone są posypką piaskową lub specjalną folią. Są także dachówki pokrywane miedzią. Dachówki bitumiczne są odporne na czynniki atmosferyczne, nienasiąkliwe, giętkie, elastyczne i dobrze tłumią dźwięki kropli deszczu. Trwałość pokrycia jest obliczana na 30-50 lat. Warto kupić dachówki samowulkanizujące, które po ułożeniu pod wpływem wysokich temperatur dodatkowo się uszczelnią. Pasy dachówek od spodu pokryte są klejem bitumicznym, osłoniętym folią na czas transportu. Przed ułożeniem pokrycia zabezpieczenie się zdejmuje, a klej pod wpływem nagrzewania się od promieni słonecznych rozpuszcza się i skleja ze sobą dachówki. Gonty bitumiczne świetnie nadają się zarówno na dachy domów, jak i niewielkich altan ogrodowych, czy wiat. Szeroki wybór kolorów i kształtów to dodatkowy atut tych pokryć dachowych.
Bitumiczne płyty faliste
Płyty faliste powstają z celulozowych lub organicznych włókien nasyconych bitumem. Są prasowane w wysokiej temperaturze i pod ciśnieniem. Płyty barwione są w masie i utwardzane żywicą. Dzięki temu nie łuszczą się i nie blakną. Różnią się wysokością, a także szerokością fali. Tak wytworzony materiał tnie się na arkusze, o długości 2 m i szerokości od 0,95 do 1,23 m, na których występuje przeważnie 10 fal. Bitumiczne płyty faliste są odporne na szkodliwe działanie czynników atmosferycznych, w tym promieniowanie UV, nie odbarwiają się, nie kruszą i mają wysoką izolacyjność akustyczną, a ich trwałość określa się na około 20-25 lat. Ich atutem jest także szczelność, odporność na wilgoć, a także na działanie grzybów oraz agresywnych związków chemicznych. Najczęściej spotykane kolory to: brązowy, zielony, czerwony, czarny. Producenci oferują elementy uzupełniające i akcesoria ułatwiające wykonanie pokrycia oraz poprawiające jego estetykę: gąsiory, wywietrzniki, listwy okapowe itp. Można też kupić przezroczystą płytę z poliwęglanu, o identycznych przetłoczeniach jak płyta bitumiczna, która umożliwia dopływ światła dziennego do pomieszczeń na poddaszu. Płyty bitumiczne wykorzystuje się chętnie także do pokrywania budynków gospodarczych, hal przemysłowych czy inwentarskich.
Płyty bitumiczne są lekkie i wyróżniają się oryginalnym profilem wyróżniają się falistym
Papy zgrzewalne
To materiał, który sprawdza się na dachach już od 200 lat. Trwałość pokryć z papy określa się nawet na 40 lat. Warstwa środkowa (osnowa) może być wykonana z tkaniny poliestrowej lub szklanej, niewchłaniającej wilgoci i odpornej na butwienie, z obu stron pokrytej bitumem. Niektórzy producenci łączą tkaninę poliestrową z welonem z włókien szklanych. Lepiej nie stosować papy z osnową z tektury, która jest najmniej trwała, gdyż jest mało wytrzymała na wilgoć i nieszczelna. Osnowa to warstwa nośna pokrycia. Zespolona jest z materiałem bitumicznym, co zapobiega zmianom kształtu pokrycia pod wpływem temperatury i wilgoci. Zapewnia także odporność mechaniczną papy, przeciwdziała jej rozerwaniu podczas układania i pod wpływem ruchów podłoża. Nowoczesne papy termozgrzewalne mogą mieć warstwę bitumiczną, wzbogaconą polimerami APP i SBB, które poprawiają trwałość papy m.in. giętkość i wytrzymałość na rozerwanie, odporność na wysoką temperaturę i odporność na wilgoć. Powierzchnia licowa papy pokryta jest gruboziarnistą posypką, chroniącą przed promieniowaniem słonecznym, wiatrem, deszczem, wahaniami temperatury i rozmiękczaniem. Posypka może mieć kolor szary, zielony, czerwony lub czarny. Istotnym parametrem jest gramatura papy określająca ciężar użytej osnowy na 1 m² wyrobu. Im wyższa gramatura, tym lepiej. Papa po podgrzaniu spodniej warstwy palnikiem gazowym, łatwo przykleja się do podłoża. Ważny jest też sposób zgrzania papy: przegrzanie materiału, jak również niedostateczne podgrzanie spowoduje utratę zakładanych właściwości izolacyjnych. Na rynku dostępne są też papy samoprzylepne, które przyklejają się do podłoża pod wpływem własnego ciężaru oraz ciepła słonecznego. Spośród wymienionych pokryć papy mają najszersze zastosowanie. Oprócz bowiem pap tzw. wierzchniego krycia, które mogą stanowić warstwę wykańczającą dachu, są również papy podkładowe, stosowane pod inne rodzaje pokryć.
Podłoża pod pokrycia bitumiczne
Jeśli jako pokrycie dachowe stosujemy papę, to musimy zadbać o sztywne i równe podłoże. Może być ono wykonane z twardego materiału izolacyjnego (jak w przypadku dachu płaskiego wentylowanego), betonowe (stropodach wentylowany) lub pełne deskowanie. Papy można układać także na starych pokryciach papowych, jednak pod warunkiem, że nie są to powłoki smołowe, a w przypadku pap termozgrzewalnych – nieodporne na wysoką temperaturę.
Tradycyjnym podkładem pod papy i gonty jest pełne deskowanie. Deski muszą mieć grubość 22-25 mm i szerokość maksymalnie 15 cm – takie wymiary zapobiegają wichrowaniu. Pamiętajmy, że powinniśmy układać wyłącznie dobrze wysuszone deski (ich wilgotność nie może przekraczać 16%) oraz zaimpregnowane preparatami grzybo- i owadobójczymi. Wybierajmy też deski jednostronnie strugane, łączone na pióro i wpust. Ograniczymy w ten sposób konieczność klawiszowania, pozwalając uzyskać równą powierzchnię krycia. Obecnie na dachach stromych jako warstwę podkładową pod papy, dachówki bitumiczne stosuje się bardzo często płyty OSB. Co ważne, płyty nie mogą być narażone na deszcz, dlatego zaraz po ułożeniu należy pokryć je papą lub gontami. Jako podkład możemy zastosować również sklejkę wodoodporną. Odznacza się ona większą wytrzymałością na zginanie, dzięki czemu można wykorzystać cieńsze jej odmiany. Niestety jest droższa.
zdjęcia: Icopal, Onduline