Artykuły

Awaria gniazdka elektrycznego to często występujący mankament przestarzałych, źle działających instalacji. Gdy instalacja jest przeciążona, może dojść do przepalenia gniazdka, czyli stopienia się izolacji kabli wewnątrz puszki. Gniazdko elektryczne  nadaje się do wymiany, jeśli nie jest przystosowane do dużego obciążenia lub nie spełnia norm bezpieczeństwa, np. mamy zwykłe gniazdko w łazience zamiast bryzgoszczelnego. Częstym powodem konieczności naprawy lub wymiany gniazdka jest jego wyrwanie ze ściany lub uszkodzenie obudowy. Wymiana gniazdka na nowe nie jest trudna, gdy można je wymienić na identyczne – można to zrobić samemu. Jeżeli jednak naprawa wymaga przeróbek, w postaci innego połączenia przewodów, zdecydowanie bezpieczniej będzie zdać się na fachowca.

Bezpieczna naprawa gniazdka elektrycznego

Zanim cokolwiek zaczniemy robić ze sprzętem, w którym jest napięcie elektryczne, powinniśmy odłączyć zasilanie instalacji – najlepiej odcinając prąd głównym wyłącznikiem na tablicy rozdzielczej lub przynajmniej przeznaczonym dla danego obwodu. Upewnijmy się, że prąd nie dociera do gniazdka, używając próbnika napięcia – czerwona dioda w próbniku nie może się świecić. Dopiero w tym momencie możemy przystąpić do pracy. Dobrym sposobem, po zdjęciu osłony, ale jeszcze przed zdemontowaniem kostki gniazdka, jest narysowanie (lub zrobienia zdjęcia np. smartfonem) schematu połączenia i położenia przewodów. Ułatwi to późniejsze odtworzenie układu.

Do wymiany gniazdka elektrycznego wystarczy nam śrubokręt i próbnik. Zadbajmy jednak o dobre oświetlenie miejsca pracy. Używanie latarki nie jest zbyt komfortowe, dużo lepszym rozwiązaniem jest latarka czołówka, która umożliwi skierowanie światła dokładnie tam, gdzie chcemy.

Poluzowane przewody w gniazdku elektrycznym

Gdy gniazdko elektryczne nie ma prądu, należy odkręcić śruby i zdjąć obudowę. Zobaczmy, czy śruby mocujące przewody są dobrze dokręcone lub czy któryś z przewodów nie wydostał się z uchwytu mocującego – w zależności od modelu gniazdka elektrycznego przewody mogą być zamocowane zaciskowo od tyłu gniazdka lub dwoma śrubkami po jego bokach. Jeśli tak, poluzujmy śrubę i umieśćmy końcówkę przewodu w uchwycie. Dobrze dokręćmy śrubę mocującą i załóżmy ponownie obudowę Gdy podłączymy z powrotem gniazdko, włączamy zasilanie i sprawdzamy za pomocą próbnika, czy działa. Jeśli próba wypadła pozytywnie, dopiero wtedy bez obaw możemy podłączyć do niego urządzenie. 

Dymiące gniazdko elektryczne

Dym snujący się z gniazdka to bardzo niepokojący sygnał. W takiej sytuacji przede wszystkim należy sprawdzić, co może być jego przyczyną. Najpierw rozkręćmy gniazdko elektryczne. Zdejmijmy jego obudowę i zobaczmy, jak zamocowane są przewody. Mogą się ze sobą gdzieś stykać, powodując krótkie spięcia. Gdy podczas montażu gniazdka pozostawiono zbyt długie końce kabli, mogą się one grzać i nadtapiać plastikową obudowę. Trzeba wtedy odkręcić śruby mocujące, wysunąć kable z uchwytów, skrócić obcęgami i zamocować ponownie. Jeśli po takiej naprawie gniazdko elektryczne wciąż się grzeje jest to znak, że nastąpiło jakieś uszkodzenie obwodu elektrycznego i trzeba wówczas koniecznie wezwać elektryka.

Wypadające gniazdko elektryczne

Dotyczy to tak zwanych gniazdek podtynkowych. Gdy wysunie się ono z muru, bardzo łatwo jest dokonać naprawy. Na początku spróbujmy je lekko dopchnąć. Gdy napotkamy na opór, musimy odkręcić śruby i zdjąć obudowę gniazdka. Po lewej i prawej stronie widać śruby. Odkręcając je, zwolnimy mocowanie i zdołamy wyjąć gniazdko ze ściany. Wsadź teraz gniazdko ponownie, tak aby całkowicie zmieściło się w otworze. Jedną ręką przytrzymajmy je, aby nie wysunęło się na zewnątrz, a drugą ręką dokręćmy boczne śrubki do oporu. Spowoduje to, że blaszki rozporowe dobrze zahaczą się w ścianie i gniazdko nie będzie mieć luzów. Wtedy pozostaje tylko założenie obudowy na miejsce. Powodem poluzowania się gniazdek w ścianach z płyt gipsowo-kartonowych są często ubytki w powierzchni. Uzupełniamy je za pomocą gipsu lub cementu.

Wymiana gniazdka elektrycznego

Gdy gniazdko jest zniszczone lub chcemy zastąpić je nowszym modelem, odkręćmy obudowę, tak jak w wyżej opisanym przypadku, poluzujmy blaszki rozporowe i wyjmijmy gniazdko na zewnątrz ściany. Zapamiętajmy, jak są podłączone kable. Teraz poluzujmy śruby uchwytów mocujących i wyjmijmy kable z gniazdka. Podłączmy przewody do nowego gniazdka, umieszczając końcówki w uchwytach i dokręcając śruby. Pamiętajmy, że kabel w dwukolorowej izolacji to uziemienie. Podłącza się go do bolca w gniazdku, oczywiście jeśli jest to gniazdko z bolcem. Teraz włóżmy gniazdko elektryczne do otworu i dokręćmy boczne śrubki, aby blaszki rozporowe dobrze zahaczyły się w otworze. Załóżmy obudowę, włączmy bezpieczniki i sprawdźmy, czy działa prawidłowo.

Kolory przewodów elektrycznych

Gniazdko elektryczne łączy się zresztą instalacji za pomocą trzech przewodów. Moją one różne kolory:

• izolacja czarna lub brązowa – przewód napięciowy, powinien być doprowadzony do zacisków z lewej strony gniazdka,
  
• izolacja niebieska – przewód neutralny, doprowadzamy do zacisków z prawej strony gniazdka,
  
• izolacja żółto-zielona – przewód uziemiający, łączy się go ze stykiem ochronnym („bolcem”) gniazdka.
  

Zdjęcia: Kontakt-Simon, Proline, Fotolia.com