Artykuły

Jest kilka rodzajów murków ogrodowych: suche, z prefabrykatów, monolityczne oraz murowane. Te ostatnie wprawdzie nie są najłatwiejsze w wykonaniu, ale w niektórych przypadkach znacznie bardziej korzystne od innych technologii. Poza tym są bardzo trwałe. Murki wznoszone jako murowane są stabilne i odporne na niszczący napór ziemi. Wykonuje się z nich obramowania nasypów oraz schodów - jeśli są one poprowadzone przez nasyp. Są też bardzo przydatne jako murki oporowe, podtrzymujące sztuczne skarpy.
Ziemię w naturalnej skarpie przerasta darń, bardzo dobrze umacniając wzniesienie. Wówczas wystarczają murki w technologii tzw. suchej. Jeśli budujemy ściankę dźwiękochłonną lub chcemy odgrodzić kąciki funkcjonalne, z powodzeniem możemy zastosować pustaki zasypowe. Jeśli jednak wzniesienie powstało np. z ziemi usuwanej z wykopów pod fundamenty budynku, wówczas jest mało stabilne. Naturalne osiadanie ziemi trwa długo, zaś w międzyczasie jest ona rozmywana przez deszcze. Tutaj najlepiej sprawdzi się konstrukcja murowana.

Planowanie

Zacząć należy od wyznaczenia przebiegu ścianki. Proponujemy najpierw zaznaczyć planowany kształt i miejsce na szkicu ogrodu, wykonanym w określonej skali. Musimy zastanowić się, gdzie murek jest potrzebny i gdzie będzie się najlepiej prezentował. Trzeba też uwzględnić roślinność. Drzewa i krzewy będą przeszkadzały w budowie, rabaty kwiatowe można przenieść w inne miejsce.

Fundament

Grubość murka i obecność fundamentu zależą przede wszystkim od planowanej wysokości ścianki. W przypadku niskich przegród, do 60 cm, fundament nie jest w ogóle potrzebny. Jeśli ścianka będzie miała wysokość od 60 do 100 cm, budujemy fundament zagłębiony w gruncie na 30-60 cm. W przypadku ścianek sięgających powyżej 1 m, fundament powinien być posadowiony na głębokości 80 cm i musi być szerszy od samego murka o ok. 10 cm. Zaczynamy od zaznaczenia konturu fundamentu - najlepiej po obrysie wbić co ok. 1 m kołki i połączyć je sznurkiem. Jeśli zaplanowaliśmy łuk, będzie on równy, gdy użyjemy kołka i sznurka jako cyrkla. Następnie usuwamy darń i wierzchnią warstwę ziemi. Darń nacinamy łopatą wzdłuż konturu murka na tyle głęboko, aby w usuwanych fragmentach pozostały korzenie trawy. Wykopane kawałki możemy przenieść tam, gdzie przyda się wzmocnienie trawnika. Po usunięciu darni, pogłębiamy wykop do głębokości planowanego fundamentu. W gruntach piaszczystych, wystarczy 50 cm poniżej terenu, natomiast w gruntach spoistych (glinach, iłach), narażonych na wysadziny mrozowe, ścianki - zwłaszcza wyższe - powinny być posadowione poniżej poziomu przemarzania gruntu. Jeśli grunt jest nieprzepuszczalny lub źle przepuszcza wodę opadową, należy dodać ok. 20-30 cm, będzie bowiem konieczne wykonanie pod fundamentem warstwy drenażowej (ze żwiru lub tłucznia). Fundament wylewa się z betonu klasy B 25, który przygotujemy samodzielnie, jeśli dysponujemy betoniarką, lub kupimy gotową mieszankę przeznaczoną do połączenia z wodą, w odpowiednich proporcjach. Bardzo ważne jest staranne wymieszanie masy, która powinna mieć konsystencję bardzo gęstej śmietany. Po wylaniu ławy, jej powierzchnię należy wyrównać i wypoziomować. Fundament musi mieć czas na prawidłowe związanie i stwardnienie. Trwa to ok. 7 do 10 dni i w tym czasie musimy powierzchnię zwilżać kilka razy w ciągu dnia oraz chronić przed bezpośrednim nasłonecznieniem np. poprzez przykrycie folią budowlaną.

Murowanie

Do budowy murka możemy użyć każdego materiału, który jest mało nasiąkliwy. Stosuje się zatem klinkier, sztuczny kamień, bloczki betonowe, płaskie ciosy kamienne, kamienie polne a także betonową kostkę brukową. Jeśli do budowy chcemy wykorzystać naturalny kamień pamiętajmy, iż przynajmniej dwie przeciwległe płaszczyzny każdego elementu muszą być do siebie równoległe. Murki mogą być budowane nawet z cegieł ceramicznych, jeśli jednak ścianka będzie miała cały czas kontakt z wilgotnym gruntem, nie będzie to bardzo trwała konstrukcja. Materiały o ozdobnej powierzchni licowej nie wymagają wykończenia, inne możemy obłożyć dowolnymi kształtkami.
Murek wznosimy przy użyciu zaprawy cementowej. Szczególnie korzystne są zaprawy z dodatkiem trasu, gdyż mają znacznie lepsze parametry. Do budowy murków z cegieł elewacyjnych powinniśmy używać zapraw cementowych niezawierających wapnia lub gotowych zapraw dobranych do stopnia nasiąkliwości elementów. Do łączenia elementów z kamienia naturalnego i betonu przeznaczone są zaprawy średnio- i grubowarstwowe, zawierające tras, zaś do klinkieru - odporne na działanie siarczanów. Oczywiście, zaprawy muszą być mrozoodporne. Budowę zaczyna się od narożników. W przypadku budowy z kamieni, w dolnych warstwach układa się większe głazy, zwracając uwagę na to, by spoiny nie przechodziły przez więcej niż dwa rzędy. Wolne przestrzenie między elementami wypełniamy zaprawą cementową. Co kilka warstw układamy kilka długich kamieni, które wbijamy w skarpę tworząc zakotwienie muru.Murki z cegieł lub pustaków wznosimy tak, jak ściany domu. Spoiny w kolejnych warstwach nie powinny trafiać na siebie, gdyż osłabia to sztywność konstrukcji. Wysokość murka powinna nieco przekraczać wysokość skarpy - zapobiegnie to przelewaniu się nadmiaru ody deszczowej oraz zatrzyma osypujący się grunt.

Drenaż

Murek oporowy ma cały czas kontakt z wilgotnym gruntem i jednocześnie dzięki swojej szczelności hamuje swobodny odpływ wody ze skarpy. Dlatego w przypadku konstrukcji murowanych wykonuje się drenaż pomiędzy tylną ścianką murka a skarpą. Umieszcza się w ym
miejscu warstwę żwiru oddzieloną od gruntu geowłókniną, która chroni drenaż przed zamuleniem. U podstawy murka układa się perforowaną rurę drenarską - ceramiczną lub z tworzywa - o średnicy 50-100 mm. Gdy murek jest krótki, odpływ wody może znajdować się przy jego krańcu. Jeśli natomiast jest dłuższy, należy w trakcie budowy umieścić w nim w równych odstępach sączki,
przez które nadmiar wody będzie spływał poza obręb skarpy.

Spoinowanie

Po upływie ok. 2 tygodni od wzniesienia murka wykonujemy spoinowanie z mrozoodpornej zaprawy, odpowiedniej dla danego materiału murowego (w szczególności dotyczy to klinkieru). Spoinujemy zaczynając od góry murka, najpierw wypełniając spoiny poziome, a następnie znajdujące się pod nimi spoiny pionowe. Ś c i a n k ę o p o r o w ą z materiałów niewy m a g a jących wykończenia warto na
o s t a t n i m e t a p i e prac zabezpieczyć środkami impregnującymi, chroniącymi powierzchnię przed wilgocią i brudem. Prac murarskich nie prowadzi się podczas opadów atmosferycznych i przy dużej wilgotności powietrza. Gdy deszcz pojawi się niespodziewanie, należy niedokończony mur nakryć folią, umożliwiając jednak ruch powietrza pod nią. Musimy wziąć też pod uwagę temperaturę powietrza. W zbyt niskiej zaprawa gorzej wiąże, a na licu muru pojawiają się wykwity, zaś w za wysokiej zaprawa za szybko wysycha i kruszy się. Najkorzystniejsza jest temperatura od +5 do + 25ºC.

Podsypkę pod fundamenty dobrze jest wykonać z mrozoodpornej zaprawy drenażowej Baumit PflasterDreinmörtel klasy C16/20. Przy takiej podbudowie otrzymamy wytrzymały podkład, przepuszczający wodę, ograniczający możliwość wysadzania pod wpływem mrozu.

Fundamenty pod murki wykonujemy z gotowych mieszanek betonowych: Baumit Beton B20 lub Baumit Hobby-Beton o wytrzymałości ≥25 MPa. Zastosowanie gotowych, suchych mieszanek zapewni dobrą jakość betonu, oszczędzi czas i uprości prace.

Do murowania kamieni naturalnych lub bloczków betonowych najlepiej zastosować zaprawę do kamienia Baumit SteinMörtel Plus, podukowaną na bazie specjalnego materiału wiążącego Slagstar, który zapobiega powstawaniu wykwitów i zwiększa odporność na siarczany.

Murki z cegieł klinkierowych murujemy z jednoczesnym fugowaniem na zaprawie Baumit Klinker S, dostępnej w 8 kolorach według wzornika Baumit. Fugowanie możemy również wykonać później, stosując barwioną w masie zaprawę Baumit FugenMörtel FM 97, dostępną w 12 kolorach wg wzornika kolorów Baumit FM 97.