Artykuły

W  wielu polskich domach funkcjonują jeszcze stare wyeksploatowane kotły c.o., którym coraz częściej przydarzają się awarie i które zużywają dużo energii, podnosząc rachunki za ogrzewanie. Ponadto nie zapewniają odpowiedniego komfortu cieplnego. Dlatego należy je jak najszybciej wymienić. Instalacja nowego kotła może okazać się także konieczna, gdy remontujemy i ocieplamy dom, a tym samym zmniejszamy zapotrzebowanie na ciepło. Może się wówczas okazać, że dotychczasowy kocioł jest za duży, co ma przełożenie na jego sprawność i tym samym zwiększone zużycie paliwa.  Jeżeli  nominalna moc kotła jest zbyt duża w odniesieniu do zapotrzebowania na ciepło, to paliwo nie spala się całkowicie i na wymienniku kotła pojawia się sadza, która zaburza wymianę ciepła, generując spadek sprawności. Ponadto istnieje niebezpieczeństwo zapalenia się sadzy w kominie wskutek zmniejszonego ciągu kominowego. Warto wykonać profesjonalny bilans energetyczny, który pokaże, jakie mamy rzeczywiste zapotrzebowanie na ciepło po termomodernizacji domu i pozwoli wybrać kocioł o odpowiedniej mocy. Pamiętajmy także, że zgodnie z obowiązującymi przepisami stare kotły  na paliwa stałe, tzw. kopciuchy, muszą zostać wymienione na nowoczesne urządzenia najpóźniej do 1 stycznia 2023 roku.

TRADYCYJNY GAZOWY NA KONDENSACYJNY

Wymiana tradycyjnego kotła gazowego z otwartą komorą spalania na nowoczesny model kondensacyjny to łatwy sposób na zaoszczędzenie energii i  uzyskanie komfortu cieplnego w  domu. Co prawda, koszt jego zakupu jest dość duży, jednak podczas wyboru uwagę powinniśmy skierować przed wszystkim na jego wydajność. Sprawność kotła gazowego kondensacyjnego jest zwykle o kilkanaście procent wyższa dzięki zamontowanemu wewnątrz wymiennikowi ciepła o  specjalnej konstrukcji. Spaliny w wymienniku zostają schłodzone, a  następnie skroplone – podczas wykraplania ich energia zostaje przekazana do instalacji grzewczej (w tradycyjnych urządzeniach ciepło jest tracona wraz ze spalinami opuszczającymi kocioł). Nie zapominajmy jednak, że wdrożenie kotła kondensacyjnego wymaga często modernizacji całej instalacji. Nowoczesne urządzenia zawierają niejednokrotnie cały osprzęt kotłowni, jak naczynie przeponowe, pompę czy też zabudowany zbiornik wody użytkowej, przez co ich montaż może wiązać się z remontem kotłowni, w  ramach którego usuniemy m.in. stare pompy oraz zbiornik ciepłej wody. Przy wymianie tradycyjnego kotła gazowego na kondensacyjny zmiany może wymagać także sposób odprowadzenia spalin i doprowadzenia ­powietrza ­do ­kotła.­ Spaliny ­z kotłów­ kondensacyjnych­ najczęściej odprowadzane ­są­ na­ zewnątrz ­budynku­ rurą­ ze­ stali­ nierdzewnej o średnicy­ 60 ­lub­ 80 mm. ­Zazwyczaj możemy­ ją­ włożyć­ do starej­ spalinowej.­ Wówczas­ rurą­ wewnętrzną­ odprowadzane­ są­ spaliny,­ a przestrzenią­ między­ spalinową­ a starą­ pobierane ­jest powietrze ­z zewnątrz domu­ do ­kotła.­ W tym­ przypadku jedynie­ odcinek­ łączący­ kocioł z kominem ­należy­ wykonać­ w systemie­ rura w rurze.­ Jest ­to ­tylko­ jeden ­z możliwych­ sposobów ­odprowadzenia­ spalin ­z kotła ­kondensacyjnego.­ Jeśli­ obecny­ kocioł­ pracuje­ z zamkniętą­ komorą ­spalania to ­prawdopodobnie­ bez ­większych przeróbek ­będzie­ można ­wykorzystać­ istniejący­ system­ spalinowy dla ­nowego ­kotła­ kondensacyjnego.

WYMIANA KOTŁA Z DOTACJĄ

Wymieniając stary nieefektywny kocioł na niskoemisyjny czy modernizując system instalacji grzewczej, możemy skorzystać z rządowego programu „Czyste Powietrze”, finansowanego ze środków NFOŚiGW. Jego celem jest ograniczenie emisji pyłów oraz innych zanieczyszczeń, które powstają w wyniku spalania paliw stałych w piecach i kotłach domowych (tzw. niska emisja). Program będzie realizowany do 2029 roku. O dofinansowanie na wymianę kotła mogą się starać właściciele i współwłaściciele domów jednorodzinnych. Minimalna wartość przedsięwzięcia podlegająca dofinansowaniu to 7 tys. zł, maksymalna 53 tys. zł, przy czym dotacja może wynieść maksymalnie 90% tzw. kosztów kwalifikowanych. Wysokość wsparcia uzależniona jest od wysokości dochodów.

NOWE PALIWO

Zmiana ­sposobu­ ogrzewania ­domu i wymiana ­kotła­ węglowego ­na ­gazowy ­to­ znaczne­ korzyści­ dla ­środowiska,­a dla­ nas ­komfort­ użytkowania.­ Decydując ­się­ na ­zakup nowoczesnego­ kotła­ gazowego,warto­ wybrać ­urządzenie ­kondensacyjne.­ Nie ­musimy­ się ­martwić o niezbędne­ w instalacji­ c.o.­ zabezpieczenia,­ takie­ jak­ naczynie wzbiorcze,­ zawór ­bezpieczeństwa,a także ­wymuszająca ­obieg ­wody pompa.­ W przeciwieństwie ­do kotłów ­na ­paliwa­ stałe­ te­ na­ gaz­ przeważnie­ są­ w  nie­ wyposażone­ fabrycznie.­ Wykonanie­ kotłowni gazowej­ niesie­ ze­ sobą­ wiele­ zalet,­ przede­ wszystkim zyskujemy większą­ przestrzeń ­– ­gazowe ­kotły grzewcze­ to­ urządzenia­ wiszące, nie­ zajmują­ wiele­ miejsca.­ Jeśli stary­ magazyn­ na­ opał­ znajduje się w oddzielnym ­pomieszczeniu, możemy­ go ­zlikwidować ­i przerobić ­na­ własne  ­potrzeby. Pod ­względem ­eksploatacyjnym ­zyskujemy wygodę,­ kotły­ gazowe­ są­ praktycznie­ bezobsługowe. ­Należy­ jednak­ liczyć­ się­ z  wyższymi­ kosztami ­eksploatacji,­ szczególnie­ gdy dotychczas ­korzystaliśmy ­z węgla o  niskiej­ jakości­ lub­ spalaliśmy drewno­ z wyrębu ­z własnego ­lasu. Aby te opłaty były niższe, należy zadbać o redukcję strat ciepła budynku, izolując ściany, dach oraz wymieniając nieszczelne okna.

OPAŁ TYLKO DOBREJ JAKOŚCI

Do każdego kotła na paliwo stałe producent przewiduje podstawowe paliwo. Tylko na nim można osiągnąć deklarowaną sprawność i czystość spalania. Czasem można wprawdzie stosować paliwo zastępcze, ale osiągi będą gorsze. Dlatego przede wszystkim powinniśmy zdecydować, jaki rodzaj opału chcemy spalać. Do wyboru mamy ekogroszek, gruby węgiel, pelet, drewno oraz różne mniej typowe rodzaje biomasy, jak słoma, wióry, zrębki, pestki owoców itd. Do kotłów w gospodarstwie domowym najlepszy jest węgiel typu 32.1, który ma bardzo dobrą kaloryczność, łatwo się spala i – co ważne – spieka się w bardzo małym stopniu. Oznacza to, że nie wydziela nadmiernie dużo szkodliwych substancji smolistych, które tak nas zatruwają. Taki węgiel można stosować we wszystkich rodzajach kotłów zasypowych i  podajnikowych.

NOWOCZESNY KOCIOŁ NA PALIWA STAŁE

Jeśli nie mamy dostępu do sieci gazowej, to pozostaje nam wymiana „kopciucha” na nowoczesny kocioł. Od 1 lipca 2018 r. obowiązuje całkowity zakaz sprzedaży kotłów na paliwo stałe niespełniających wymagań odnośnie jakości emitowanych spalin. Urządzenia spełniające te obostrzenia to kotły klasy 5. – emitują o 20-50% mniej niepożądanych w powietrzu substancji (tlenku węgla, gazowych zanieczyszczeń organicznych i pyłów) niż kotły klasy 4.
Obecne kotły na paliwa stałe wyglądają zupełnie inaczej niż kilkanaście lat temu. Nowoczesne modele mają kompaktową budowę i mogą być wyposażone w  podajnik paliwa oraz zasobnik (uzupełniany co kilka dni), co znacznie ułatwia ich eksploatację. Komory kotłów dobrej klasy produkuje się z materiałów ceramicznych akumulujących ciepło. To pozwala uzyskać w komorze paleniska wysoką temperaturę, w której następuje dokładne spalanie substancji lotnych wydzielających się z paliwa. Zawirowywacze (montowane w kanałach spalinowych kotłów) zaburzają ruch spalin po to, aby wymiana ciepła między gazami spalinowymi a krążącą w wymienniku wodą była bardziej intensywna, czego naturalną konsekwencją jest wyższa sprawność urządzenia – często ponad 90%. Konstrukcja nowoczesnych kotłów na paliwa stałe pozwala na zastosowanie automatycznych regulatorów ich pracy, w tym regulacji pogodowej uzależnionej od warunków atmosferycznych.  Regulatory przeznaczone do tych układów mają konstrukcję oraz działanie podobne do stosowanych w regulatorach kotłów gazowych. Sterowanie nowoczesnym kotłem na paliwo stałe polega na precyzyjnym dozowaniu ilości powietrza do spalania. Kocioł na paliwo stałe ma jednak większą bezwładność niż gazowy, więc regulacja jest nieco bardziej skomplikowana.

MIEJSCE NA KOCIOŁ

Dostęp do kotła gazowego

Przyczyną, dla której do instalacji kotła gazowego nie potrzeba tak dużej ilości miejsca jak na paliwa stałe, są nie tylko jego mniejsze gabaryty. Wynika to również z faktu, że do jego obsługi konieczny jest dostęp jedynie z przodu. Aby możliwe było swobodne przyłączenie rur, pod kotłem wiszącym należy zostawić szczelinę o szerokości około 25 cm, natomiast po bokach 1,52,5 cm. W przypadku kotła stojącego z jednej strony należy zostawić szczelinę o szerokości 25 cm, z drugiej 50- -70 cm do wygodnego podłączenia. Przed urządzeniem powinno być tyle wolnego miejsca, by możliwe było wykonanie czynności serwisowych

.

Rozmiary kotłowni

Kubatura pomieszczeń, w których instaluje się urządzenia gazowe, uzależniona jest m.in. od rodzaju kotła. W przypadku urządzeń pobierających powietrze do spalania z tych pomieszczeń nie powinna być mniejsza niż 8 m³, w przypadku urządzeń z zamkniętą komorą spalania – niż 6,5 m³. Jeśli chodzi o wysokość kotłowni, to dla urządzeń do 30 kW powinna wynosić minimum 2,2 m dla nowo budowanych obiektów i 1,9 m dla modernizowanych kotłowni w istniejącym budownictwie, dla urządzeń o mocy 30-60 kW powinna być taka, aby zapewnić możliwość ich obsługi, nie mniejsza jednak niż 2,2 m, a dla kotłów o mocy 60-2000 kW nie mniejsza niż 2,5 m.

Zgodnie z prawem

Prawo budowlane nakazuje, aby kocioł na paliwo stałe był zamontowany w oddzielnym pomieszczeniu. W osobnym pomieszczeniu technicznym musi być także umieszczony kocioł gazowy z otwartą komorą spalania. Wyjątkiem będzie kuchnia, która jest połączona z pokojem, jeżeli znajduje się tam instalacja wywiewna. W przypadku urządzeń z komorą zamkniętą, można je montować w każdym pomieszczeniu, ale tylko wtedy, gdy wyposażymy je dodatkowo w koncentryczne przewody powietrzno-spalinowe.