Artykuły

Rury w instalacji wodno-kanalizacyjnej najczęściej nie korodują, lecz gromadzą się w nich osady, co w konsekwencji prowadzi do utraty drożności. Najczęściej wymianie podlegają rury z  lat 70-80. ubiegłego wieku, gdyż były one nie najlepszej jakości. Awarie mogą wystąpić również, gdy budynek został podłączony do sieci wodociągowej, a panujące w niej ciśnienie jest znacznie wyższe niż przy zasilaniu z własnego ujęcia wody. Inaczej wygląda sytuacja, gdy instalacja kanalizacyjna została wykonana z rur i kształtek żeliwnych – typowymi uszkodzeniami są wtedy bowiem miejscowe wżery korozyjne. Objawiają się powstawaniem pęcherzy pod farbą, a następnie przeciekami. Nieszczelności rur kanalizacyjnych można naprawić specjalnym kitem, jednak po pewnym czasie pojawią się w innym miejscu. Może również zdarzyć się całkowite zapchanie rur kanalizacyjnych – to dość częste zjawisko, gdy zostały one ułożone z  niedostatecznym spadkiem. Jeśli to nastąpi, najlepiej zdecydować się na wymianę całej instalacji, a nie tylko odcinka.

DOBRY PLAN

Wymiana rur najczęściej połączona jest ze zmianą miejsca połączenia poszczególnych urządzeń sanitarnych. Dlatego też przed rozpoczęciem prac, trzeba wybrać urządzenia sanitarne, baterie, zakupić przewidziane do zamontowania wyposażenie. Po ich wstępnym rozmieszczeniu, sprawdźmy, jaką drogą można poprowadzić instalacje od stałych punktów zasilania w wodę i odprowadzenia ścieków. Jako punkt odniesienia najlepiej przyjąć pion kanalizacyjny. W  domach niepodpiwniczonych bardzo często zmiana prowadzenia pionu kanalizacyjnego jest niemożliwa. W budynkach podpiwniczonych przebicie się przez strop i ułożenie rur kanalizacyjnych w  piwnicy nie powinno stwarzać problemu – pion możemy zamontować w  dowolnym miejscu. Pamiętajmy, że pion wyprowadzony ponad dach służy też odpowietrzaniu instalacji i jego przestawienie wymagałoby przeróbek w pokryciu dachowym. Koniecznie musimy sprawdzić, czy projektowane rozmieszczenie wszystkich przyborów pozwoli na uzyskanie wymaganego nachylenia rur w kierunku pionu (ok. 2%) i czy odprowadzenia nie będą zbyt długie (ponad 3 m).

ZACZYNAMY OD KANALIZACJI

Stare rury kanalizacyjne usuwamy aż od punktu ich przyłączenia do odprowadzenia ścieków. Instalacje z  rur żeliwnych połączonych kielichowo, z  uszczelnieniem nasmołowanym sznurem i  zaprawą cementową, są trudne do demontażu, szczególnie rozbiórka pionu wyprowadzonego ponad dach. Jeżeli nie mamy dostępu do jego zakończenia schowanego w kominie, musimy przeciąć rurę w miejscu umożliwiającym podłączenie nowej instalacji, pozostawiając starą rurę jako odpowietrzenie. Gdy rury kielichowe nie dają się rozłączyć lub rury zamontowane są w stropie czy ścianach, musimy rozbić je młotem – żeliwo łatwo pęka. Bruzdy i przekucia po starych rurach można wykorzystać do poprowadzenia nowej instalacji. Nie będzie z  tym problemu, gdyż zewnętrzna średnica rur żeliwnych jest większa niż używanych obecnie rur z tworzywa o tym samym wymiarze nominalnym. Jeżeli nowa instalacja ma inny przebieg niż stara, musimy wykonać przekucia przez ściany i stropy. Sprawdźmy jednak przed tym, czy otwór nie wypadnie w miejscu belki nośnej lub zbrojenia. Powinien być na tyle duży, by rura zmieściła się w nim z 2-3-centymetrowym luzem. Ułatwi to dopasowanie poszczególnych odcinków instalacji i zapobiegnie naprężeniom, gdy rurę zbyt ciasno osadzimy w otworze.

UKŁADANIE RUR

Przebieg instalacji najłatwiej wyznaczyć montując wstępnie odcinki i odgałęzienia. W tym celu z kielichów rur wyjmujemy uszczelki –  ułatwi to składanie i rozkładanie połączeń. Należy przy tym zachować przynajmniej 2% nachylenie w kierunku odpływu i  poprowadzić instalację bez zbędnych załamań. Zaczynamy od składania elementów pionów i odcinków o dużej średnicy, odprowadzających ścieki z muszli klozetowej. Przy bezpośrednim odprowadzeniu ścieków przez strop, podłączamy sedes z odpływem skierowanym ku dołowi (tzw. warszawski), natomiast przy odprowadzeniu rurą zewnętrzną – sedes uniwersalny z  wyprowadzeniem poziomo ku tyłowi. Popularne są też miski podwieszane – w  ich przypadku najpierw mocujemy stelaż sanitarny z odcinkiem rury przyłączeniowej. Rury systemu kanalizacyjnego, ze względu na duże średnice, prowadzimy najczęściej po ścianie, za ekranami maskującymi lub w ściance instalacyjnej. Jedynie cieńsze rury, odprowadzające ścieki np. z umywalek, umieszczamy w bruzdach przykrytych tynkiem. Rury odpływowe układa się również pod pokryciem podłogowym. Przykrywa się je wówczas warstwą jastrychu o grubości minimum 4 cm i owija elastyczną osłoną, np. z pianki polietylenowej. Łuki o kącie załamania 90o, szczególnie w miejscach trudno dostępnych, najlepiej formować z  dwóch kolan o kącie załamania 45o. Zakazane jest zmniejszenie średnicy rury w kierunku odpływu.

MONTAŻ NA GOTOWO

Gdy ustaliliśmy już przebieg instalacji, prowizoryczne  połączenia demontujemy i  w  kielichach umieszczamy uszczelki. Montaż ostateczny rozpoczynamy od punktu połączenia instalacji z  odprowadzeniem do sieci zewnętrznej. Jeśli tę ostatnią wykonano z rur żeliwnych, musimy zaopatrzyć się w specjalny łącznik – traper pozwalający na połączenie rury tworzywowej z żeliwnym kielichem. Przed jego założeniem należy oczyścić wnętrze kielicha, a w przypadku wystąpienia głębokich wżerów korozyjnych, wyrównać je żywiczną masą wypełniającą. Montaż rur kanalizacyjnych polega na wciśnięciu tzw. bosego końca rury czy kształtki w kielich drugiego elementu. Przed połączeniem, wnętrze uszczelki i  koniec rury smarujemy  płynem poślizgowym. Rury, które były skrócone, powinniśmy sfazować pod kątem 30°. Odcinki rur mocujemy do podłoża specjalnymi obejmami – w pionie co 3 m i w pobliżu trójników, w poziomie co 1,5 m oraz przy odpływach z przyborów sanitarnych.

WYMIANA INSTALACJI WODNEJ

Wymieniając instalację wodociągową, nie musimy usuwać starych rur. Te przebiegające pod tynkiem pozostawiamy, jeśli tylko nie kolidują z przebiegiem nowych. Rury wodociągowe można ukryć w  bruzdach wykutych w  ścianie, poprowadzić pod pokryciem podłogowym lub, razem z rurami kanalizacyjnymi, osłonić ekranem. W remontowanych instalacjach rury najczęściej rozprowadza się w systemie trójnikowym – od pionu odchodzi połączone z nim trójnikiem odgałęzienie poziome, a  od niego kolejne trójniki doprowadzają wodę np. do baterii. W domach podpiwniczonych, przy doprowadzeniu wody na parter, rury można układać w  systemie rozdzielaczowym. Połączenia do przyborów prowadzi się wówczas przez strop, z centralnego rozdzielacza, zlokalizowanego w pobliżu źródła wody. Prace przy wymianie instalacji wodociągowej rozpoczynamy od wytyczenia jej przebiegu między punktami odbioru i źródłem zasilania – hydroforem, wodomierzem, podgrzewaczem lub rozdzielaczem. Aby spadki ciśnienie były minimalne, odległość ta powinna być jak najkrótsza. Średnice nowych rur mogą być mniejsze od tych w  starej instalacji, gdyż rury tworzywowe mają dużo mniejsze opory przepływu niż stalowe. Przyjmuje się, że wystarczająca będzie średnica 20-25 mm dla pionów i doprowadzenia do rozdzielacza oraz 16 mm przy doprowadzeniu wody do maksymalnie 3-4 zaworów.

MOCOWANIE RUR

Rury prowadzone w kanałach instalacyjnych i na wierzchu mocujemy do ściany sprężystymi obejmami co 1 m. Warto jest stosować obejmy podwójne, ponieważ pozwoli to na równoległe prowadzenie rur do ciepłej i zimnej wody. Jeśli rury będą ukryte w ścianie, to przed zamontowaniem należy nałożyć na nie koszulki ochronne (karbowane rury typu peszel). Umożliwią one swobodne wydłużanie się instalacji przy zmianach temperatury. Rury powinniśmy także pokryć otuliną izolującą cieplnie. W przypadku ciepłej wody spowolni ona jej wychładzanie, natomiast na rurach wody zimnej zapobiegnie wykraplaniu się na ściankach wilgoci z powietrza. Niezależnie od rodzaju rur, wyprowadzenia do podłączenia baterii czerpalnych muszą być zawsze zakończone kolanem ustalonym, przytwierdzonym do podłoża. Przy wyprowadzaniu podejść do baterii istotne jest też zachowanie wymaganego rozstawu rur ciepłej i zimnej wody, umieszczenie ich na jednym poziomie oraz odpowiedniej głębokości względem lica ściany.

WCIĘCIA W INSTALACJĘ

Jeżeli decydujemy się jedynie na częściową modyfikację instalacji wodno-kanalizacyjnej, polegającą na wymianie jej fragmentu lub miejscowej rozbudowie, musimy zdemontować odcinek starego orurowania i  wstawić nowy. Podczas remontu możemy użyć rur z innych materiałów, niż zastosowano poprzednio. Pamiętajmy, by dopasować połączenia – konieczne będą specjalne złączki.