Artykuły

Wielowiekowa tradycja wykorzystywania do wykańczania elewacji domów gzymsów, opasek czy boni zyskała nowy wymiar. W przeciwieństwie do minionych czasów, kiedy to stanowiły one elementy konstrukcyjne ściany, dzisiaj wykonanie ich jest znacznie łatwiejsze. Wystarczy wykorzystać lekkie materiały, które odpowiednio zamontowane będą przez lata dodawały uroku ścianom domu.

Sztukateria elewacyjna – z jakich materiałów

Pilastry elewacyjne to nic innego jak lokalne pogrubienie ściany w formie filara spełniającego przede wszystkim funkcję dekoracyjną. Na rynku dostępne są elementy przeznaczone do montażu po bokach drzwi, ale także oryginalne pilastry – gzymsy nad okno, które są w stanie zapewnić niezwykłą dekorację elewacji, nadając budynkowi niepowtarzalny charakter. Do produkcji nowoczesnych elementów, z których wykonuje się detale architektoniczne wykorzystuje się przede wszystkim twardy, samogasnący styropian – to dlatego czasami możemy spotkać się z określeniem tych detali styropianową sztukaterią. Aby można je było montować na zewnątrz budynku, muszą być wzmocnione siatką zbrojącą z włókna szklanego i wykończone mineralną masą szpachlową – dzięki czemu są trwałe, wytrzymałe i odporne na działanie czynników atmosferycznych. Elementy przeznaczone na bonie, opaski czy gzymsy powstają również z pianki poliuretanowej pokrytej folią z PVC i warstwą odpowiedniej farby. Do ich produkcji stosuje się także tworzywo, którego podstawowym składnikiem jest granulat silikatowy. Profile są fabrycznie zagruntowane.

Lekkie bonie

Bonie to ozdobne równoległe żłobienia w elewacji, zazwyczaj przyjmujące formę przebiegających poziomo pasów. Boniowanie wykonuje się na większych powierzchniach ścian, ale niewielkie płaszczyzny boni stosowane są też na fragmentach elewacji, np. w strefie wejścia, na ryzalicie lub wykuszu, w kątach wewnętrznych czy też zewnętrznych narożnikach budynków. Tradycyjnie bonie robiono w grubym tynku cementowo-wapiennym, dzisiaj można wybrać elementy z polistyrenu ekstrudowanego o minimalnej grubości 2 cm z fabrycznie wyciętymi rowkami w płytach. Można je także wykonać w płytach styropianowych na budowie samodzielnie – płyty naklejamy na ścianę, a następnie za pomocą wycinarki z włóknem żarowym wycinamy bonie. W podobny sposób można zrobić bonie w styropianowych płytach wykorzystanych do ocieplenia ścian. Trzeba jednak wtedy wziąć pod uwagę, że rowki zmniejszają grubość izolacji termicznej i pogorszą nieco jej skuteczność. Płyta na bonie powinna być więc odpowiednio grubsza. Boniować można także wykorzystywane do ocieplania ścian płyty z wełny mineralnej. Używa się do tego wycinarki oscylacyjnej z odpowiednio dobranym ostrzem.

Montaż lekkich detali

Wyprofilowane opaski, gzymsy czy bonie przykleja się do warstwy nośnej ściany lub warstwy ocieplenia, a następnie pokrywa tynkiem cienkowarstwowym. Detale te ważą niewiele, dlatego nadają się także do przyklejania na ścianach ocieplonych metodą lekką mokrą. Nie są bowiem zbyt dużym obciążeniem dla tak delikatnej elewacji. Zanim przystąpimy do montażu opasek oraz gzymsów, wybrane przez nas profile należy dokładnie przyciąć na wymiar. W przypadku opasek okiennych należy zwrócić szczególną uwagę na zachowanie odpowiedniego kąta, tak by elementy obramienia idealnie do siebie pasowały. Trzeba też zaznaczyć linie, na których mają być przyklejone profile. Na spód każdego przyciętego elementu trzeba nanieść klej na całym obwodzie. Lekkie opaski, bonie oraz gzymsy mocuje się do ściany klejem mineralnym do styropianu, takim samym, którym przykleja się płyty styropianowe do muru. Gdy ściana jest idealnie gładka, można go rozprowadzić pacą zębatą po całej powierzchni. Tak przygotowany profil można przykleić – pamiętajmy, by po przyłożeniu mocno docisnąć go do ściany. Gzymsy trzeba zamocować za pośrednictwem listwy dystansowej zamocowanej bezpośrednio do ściany nośnej. By efekt był dobry, pamiętajmy o usunięciu kleju wychodzącego na połączeniach, następnie trzeba je przetrzeć papierem ściernym. Miejsca styków profili ze ścianą i z parapetem zewnętrznym trzeba uszczelnić silikonem. Po zamontowaniu do wykończonej ściany wystarczy je pomalować lub pokryć tynkiem cienkowarstwowym. Montaż powinien odbyć się w temperaturach od +5 do +30^oC. 

zdjęcia: K. Jankowska, fotolia.com