Amoniak – co to jest, zastosowanie
Amoniak, czyli wodorek azotu NH3, jest zaliczany do środków chemicznych znanych od wieków. Jego nazwa pochodzi od egipskiej świątyni Amona, w pobliżu której jeszcze przed naszą erą wyodrębniono z substancji białkowych (odchodów wielbłądów) ten związek azotu i wodoru. W średniowieczu pozyskiwano go ze sproszkowanych rogów jeleni i używano do dezynfekcji. Jest rozpuszczalny w wodzie, a także innych rozpuszczalnikach, np. etanolu. Amoniak do czyszczenia można kupić w wielu marketach budowlanych w postaci proszku lub roztworu wodnego, czyli wody amoniakalnej. Amoniak jest bardzo ekonomicznym środkiem – kosztuje niewiele, a przy tym jest wyjątkowo wydajny. Wyróżnia go charakterystyczny ostry zapach, jednak mimo nieprzyjemnej woni okazuje się niezwykle przydatny w gospodarstwie domowym, a także w ogrodzie.
Amoniak – zastosowanie w przemyśle
Swoją nazwę i stosowanie na szeroką skalę amoniak zyskał dopiero w XX wieku, kiedy to zaczęto pozyskiwać go w procesie łączenia azotu i wodoru pod bardzo wysokim ciśnieniem. Wykorzystuje się go do produkcji azotowych nawozów sztucznych, a także materiałów wybuchowych. Ze względu na doskonałe właściwości czyszczące i odplamiające zawierają go środki czyszczące. Jego charakterystyczny zapach znają wszystkie osoby używające farb do włosów. Jest on używany w branży farmaceutycznej – to m.in. składnik soli trzeźwiących. Ma też szerokie zastosowanie w produkcji tekstyliów, gdzie wykorzystuje się go do barwienia tkanin, wyrobów garbarskich oraz materiałów syntetycznych. Jest też znany w przemyśle spożywczym, gdzie wykorzystuje się go w postaci proszku, aby zapewnić puszystość ciast i ciasteczek.
Woda amoniakalna – zastosowanie podczas porządków
Wodorek azotu warto mieć w domu, będzie przydatny, podczas robienia porządków. Nie obawiajmy się przykrego zapachu, wyparuje on bardzo szybko. Możemy z niego skorzystać, gdy sprzątamy dom po remoncie. Używając do zmywania podłóg czy okien wody amoniakalnej pozbędziemy się charakterystycznego zapachu farb, niekiedy wystarczy ustawić naczynie z roztworem amoniaku w odnawianym pomieszczeniu, aby po krótkim czasie ulotniła się woń farb. Po wodny roztwór amoniaku złożony z 2 l wody i 1/4 szklanki amoniaku w proszku warto sięgnąć, gdy chcemy wyczyścić płytki ceramiczne oraz fugi. Mała łyżka amoniaku i 2 litry wody pozwolą uzyskać sól amoniakalną, którą wymyjemy solidnie sprzęty łazienkowe i kuchenne. Sprawi ona, że umywalka, wanna czy zlewozmywak odzyskają blask. Warto po nią sięgnąć także wtedy, gdy chcemy doczyścić piekarnik. Po nagrzaniu go do temperatury 65oC, na najwyższej półce ustawiamy niewielki żaroodporny pojemnik z amoniakiem, a na dnie piekarnika większy pojemnik z wodą. Po ok. 8-10 godzinach możemy umyć piekarnik wodą amoniakalną z dodatkiem środka do mycia naczyń. Roztwór amoniaku składający się z łyżki amoniaku, 2 łyżek octu i litra wody sprawdzi się też aby doczyścić szybę piekarnika lub kominka. Zastosujmy go także do mycia szafek kuchennych, jego użycie zniechęci mole do zagnieżdżenia się. Sól amoniakalna pozyskana w proporcjach 1 część amoniaku do 3 części wody będzie przydatna podczas mycia okien. Sprawi, że szyby będą lśnić i nie zostaną na nich szpecące smugi. Efekt blasku uzyskamy stosując roztwór amoniaku do mycia kryształów. Sól amoniakalną można też wykorzystać do czyszczenia metalowych garnków, patelni a także sztućców.
Amoniak do czyszczenia plam
Gospodynie domowe cenią amoniak za jego właściwości odplamiające. Woda amoniakalna pozwoli nam usunąć plamy z domowych tekstyliów takich jak dywany, chodniki czy tapicerowane meble. Można ją też wykorzystać do czyszczenia materiałowych siedzeń samochodowych. W tym przypadku sprawdzi się roztwór wykonany z dwóch l wody i szklanki amoniaku. Takim roztworem nasączamy gąbkę lub ściereczkę i moczymy nimi zabrudzenia, po wyschnięciu plamy powinny zniknąć, jeśli jednak będą zabieg należy powtórzyć. Amoniak w płynie ułatwi nam też pozbycie się plam z ubrań. Woda amoniakalna uzyskana w proporcjach stosowanych do mycia płytek ceramicznych będzie idealnym środkiem do usunięcia uporczywych zanieczyszczeń z powierzchni betonowych, takich jak np. podłoga w garażu. Amoniak umożliwi nam również pozbycie się plam śniedzi z przedmiotów mosiężnych czy srebrnych lub posrebrzanych.
Amoniak – zastosowanie w ogrodzie
Sól amoniakalna jest również skutecznym środkiem na pozbycie się mszyc, które wiosną często pojawiają się na roślinach ogrodowych. W tym celu najlepiej przygotować roztwór złożony z wiadra wody i 50 ml amoniaku. Taki naturalny sposób ułatwi nie tylko eliminację szkodników, ale też wzmocni rośliny – amoniak jest przecież składnikiem nawozów azotowych zasilających rośliny.